Trong chương trình Ngữ văn lớp 9, nhân vật ông Hai trong truyện ngắn “Làng” của Kim Lân là một hình tượng giàu giá trị nhân văn và cảm xúc.
Phantichvanhoc.com sẽ cung cấp dàn ý phân tích nhân vật ông Hai rõ ràng, logic, giúp các em ôn thi hiệu quả và ghi điểm ấn tượng trong bài viết văn.
Dàn ý phân tích nhân vật ông hai mẫu 1
Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Kim Lân: Nhà văn chuyên viết về đề tài nông thôn, người nông dân trong thời kỳ kháng chiến.
- Giới thiệu truyện ngắn “Làng”:
- Được viết trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, thể hiện tình cảm của người nông dân với quê hương, đất nước.
- Giới thiệu nhân vật ông Hai:
- Người nông dân có tình yêu làng tha thiết, nhưng qua biến cố chiến tranh, ông nhận ra tình yêu làng phải gắn với tình yêu nước.
Thân bài:
a) Tình yêu làng sâu sắc của ông Hai
- Ông Hai rất tự hào về làng Chợ Dầu:
- Ông hay khoe về làng mình: “Nhà ngói san sát”, “đường lát đá”, “chòi gác cao”, “đường sá sạch sẽ”.
- Đi đâu cũng nói về làng với niềm tự hào mãnh liệt.
- Dù phải đi tản cư, ông vẫn luôn nhớ về làng:
- Lúc nào cũng mong ngóng tin tức của làng.
- Hay ra ngoài nghe ngóng tình hình kháng chiến, quan tâm đến hoạt động của làng trong cuộc kháng chiến.
b) Diễn biến tâm lý khi nghe tin làng theo giặc
- Khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc:
- Choáng váng, sững sờ, không tin vào tai mình.
- Xấu hổ, tủi nhục, cúi gằm mặt khi gặp người khác.
- Không dám đi đâu, không dám nói chuyện với ai vì mặc cảm.
- Sợ người ta đuổi đi, lo lắng cho các con vì mang tiếng dân làng Việt gian.
- Nỗi đau đớn, giằng xé:
- Tình yêu làng xung đột với lòng yêu nước.
- Có lúc muốn về làng, nhưng rồi lại đau đớn nghĩ: “Làng yêu thật, nhưng theo Tây thì phải thù.”
c) Niềm vui tột cùng khi nghe tin cải chính
- Khi biết tin làng không theo giặc:
- Ông vui mừng khôn xiết, chạy đi khoe với mọi người.
- Tâm trạng ông trở lại vui vẻ, hãnh diện, tự hào về làng hơn bao giờ hết.
d) Ý nghĩa của nhân vật ông Hai
- Thể hiện tình yêu làng gắn liền với lòng yêu nước.
- Phản ánh tâm lý chung của người nông dân trong kháng chiến.
- Khẳng định quan điểm: Yêu làng nhưng phải đặt Tổ quốc lên trên hết.
Kết bài:
- Khẳng định nhân vật ông Hai là hình ảnh tiêu biểu của người nông dân yêu nước trong kháng chiến chống Pháp.
- Tác phẩm “Làng” ca ngợi tình yêu quê hương, lòng trung thành với cách mạng và sự thay đổi nhận thức của người nông dân.
Dàn ý phân tích nhân vật ông hai mẫu 2
Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Kim Lân và truyện ngắn “Làng”.
- Kim Lân là nhà văn chuyên viết về đề tài nông thôn và người nông dân.
- “Làng” là truyện ngắn tiêu biểu, viết trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
- Giới thiệu nhân vật ông Hai:
- Một người nông dân yêu làng, trung thành với cách mạng.
- Trải qua diễn biến tâm lý phức tạp khi nghe tin làng theo giặc.
Thân bài:
a) Tâm lý vui sướng, tự hào về làng trước khi nghe tin dữ
- Ông Hai rất yêu và tự hào về làng Chợ Dầu:
- Hay khoe khoang về làng: “Nhà ngói san sát”, “đường lát đá”, “chòi gác cao”, “đường sá sạch sẽ”.
- Luôn nói với người khác về sự giàu đẹp và tinh thần cách mạng của làng.
- Dù phải tản cư, ông vẫn luôn hướng về làng:
- Ngóng tin tức từ kháng chiến, háo hức nghe những tin thắng lợi.
- Khi nghe tin quân ta đánh thắng, ông sung sướng, hả hê, khoe với mọi người.
- Tâm trạng phấn khởi, đầy niềm tin vào cách mạng.
b) Tâm lý đau khổ, dằn vặt khi nghe tin làng theo giặc
- Phản ứng ban đầu:
- Sững sờ, choáng váng, không tin vào tai mình.
- Hỏi đi hỏi lại để xác minh tin tức.
- Cảm thấy xấu hổ, nhục nhã, cúi gằm mặt không dám nhìn ai.
- Nỗi đau khổ và mặc cảm:
- Tự trách mình và làng: “Chúng nó là Việt gian cả rồi.”
- Không dám đi đâu, không dám nói chuyện với ai.
- Sợ bị đuổi khỏi nơi tản cư vì mang tiếng dân làng theo Tây.
- Tâm lý bức bối, dằn vặt:
- Mâu thuẫn nội tâm: Yêu làng nhưng không thể chấp nhận việc làng theo giặc.
- Dằn vặt với chính mình: “Làng yêu thật, nhưng theo Tây thì phải thù.”
- Nỗi đau đến mức ông tâm sự với đứa con nhỏ để giải tỏa.
c) Niềm vui vỡ òa khi nghe tin cải chính
- Khi biết tin làng không theo giặc, ông vui mừng tột độ.
- Hớn hở đi khoe với mọi người:
- “Tây nó đốt nhà tôi rồi, cái nhà tôi ở làng ấy!”
- Câu nói thể hiện niềm tự hào vì làng vẫn trung thành với cách mạng.
- Tâm trạng ông trở lại vui vẻ, tự hào, không còn mặc cảm.
Kết bài:
- Diễn biến tâm lý của ông Hai phản ánh tình yêu quê hương gắn liền với lòng yêu nước.
- Nhân vật thể hiện tâm lý chung của người nông dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
- Qua đó, Kim Lân khẳng định quan điểm: Yêu làng nhưng phải trung thành với cách mạng.
Dàn ý phân tích nhân vật ông hai mẫu 3
Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Kim Lân và tác phẩm “Làng”.
- Kim Lân là nhà văn chuyên viết về người nông dân và kháng chiến.
- “Làng” thể hiện tình cảm của người nông dân với quê hương, đất nước.
- Khẳng định nhân vật ông Hai không chỉ là một con người bình thường mà còn mang ý nghĩa tư tưởng sâu sắc.
Thân bài:
a) Ông Hai là hiện thân của người nông dân yêu làng
- Tự hào về làng:
- Luôn nhắc đến làng với niềm tự hào, khoe khoang về làng.
- Tin rằng làng Chợ Dầu là nơi đẹp nhất, giàu có nhất.
- Dù đi tản cư, lòng vẫn luôn hướng về làng:
- Mỗi ngày đều nghe ngóng tin tức về kháng chiến, mong làng có công với cách mạng.
- Cảm thấy vui mừng khi nghe tin chiến thắng của quân ta.
b) Ông Hai thể hiện nhận thức mới về tình yêu quê hương
- Tình yêu làng gắn liền với lòng yêu nước:
- Khi nghe tin làng theo giặc, ông đau khổ, xấu hổ.
- Không thể chấp nhận được việc làng mình làm Việt gian.
- Nỗi dằn vặt nội tâm:
- Mâu thuẫn giữa tình yêu làng và lòng trung thành với cách mạng.
- Cuối cùng, ông nhận ra: “Làng yêu thật, nhưng theo Tây thì phải thù.”
- Sự thay đổi nhận thức:
- Không còn yêu làng một cách mù quáng mà biết đặt lợi ích đất nước lên trên hết.
- Yêu làng nhưng quan trọng hơn là lòng trung thành với kháng chiến.
c) Nhân vật ông Hai gửi gắm thông điệp gì?
- Tư tưởng về lòng yêu nước:
- Không chỉ yêu làng, mà phải yêu cả dân tộc.
- Yêu nước phải đi đôi với ủng hộ kháng chiến, trung thành với cách mạng.
- Tư tưởng về trách nhiệm của người dân với đất nước:
- Không ai được phép phản bội Tổ quốc.
- Ngay cả người nông dân bình thường cũng mang trong mình tinh thần yêu nước mãnh liệt.
- Tư tưởng về chiến tranh và lòng dân:
- Kháng chiến không chỉ là đấu tranh trên chiến trường mà còn là cuộc chiến trong lòng người dân.
- Niềm tin với cách mạng là động lực giúp nhân dân kiên trì kháng chiến.
d) Tại sao nhân vật ông Hai vẫn có ý nghĩa trong xã hội ngày nay?
- Tinh thần yêu nước vẫn là bài học quan trọng cho thế hệ sau.
- Giá trị của lòng trung thành với đất nước, không bao giờ được phản bội Tổ quốc.
- Chiến tranh đã qua đi, nhưng bài học về ý thức trách nhiệm của công dân với đất nước vẫn còn nguyên giá trị.
Kết bài:
- Nhân vật ông Hai mang tư tưởng lớn về tình yêu quê hương gắn với lòng yêu nước.
- Tác phẩm “Làng” là lời ca ngợi nhân dân Việt Nam trung thành, kiên định với cách mạng.
- Tư tưởng này vẫn còn nguyên giá trị trong xã hội hiện đại.
Dàn ý phân tích nhân vật ông hai mẫu 4
Mở bài:
- Giới thiệu tác giả Kim Lân và truyện ngắn “Làng”.
- Kim Lân là nhà văn gắn bó sâu sắc với đề tài người nông dân và cuộc sống làng quê Việt Nam.
- “Làng” là một trong những tác phẩm tiêu biểu phản ánh tinh thần yêu nước của người nông dân trong kháng chiến chống Pháp.
- Giới thiệu nhân vật ông Hai và nhấn mạnh nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc của Kim Lân.
Thân bài:
a) Nghệ thuật khắc họa nhân vật qua diễn biến tâm lý phức tạp
- Kim Lân đi sâu vào miêu tả tâm lý nhân vật ông Hai, giúp người đọc cảm nhận chân thực tình yêu làng, yêu nước của ông.
- Diễn biến tâm lý được thể hiện rõ ràng qua ba giai đoạn:
- Niềm tự hào, hãnh diện về làng:
- Ông khoe về làng Chợ Dầu với mọi người, nhắc đến những thành tích kháng chiến của làng.
- Khi nghe tin chiến thắng của cách mạng, ông phấn khởi, vui sướng.
- Nỗi đau, tủi hổ khi nghe tin làng theo giặc:
- Sững sờ, không tin vào tai mình, mất phương hướng.
- Mặc cảm, đau đớn, xấu hổ đến mức không dám ra ngoài, không dám nói chuyện với ai.
- Mâu thuẫn nội tâm: Yêu làng nhưng không thể tha thứ cho sự phản bội.
- Niềm vui tột độ khi nghe tin cải chính:
- Khi biết tin làng không theo giặc, ông vui mừng hớn hở.
- Câu nói “Tây nó đốt nhà tôi rồi” thể hiện niềm tự hào khi làng mình trung thành với cách mạng.
- Niềm tự hào, hãnh diện về làng:
b) Nghệ thuật khắc họa nhân vật qua lời thoại và độc thoại nội tâm
- Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị, đúng với lời ăn tiếng nói của người nông dân.
- Độc thoại nội tâm giúp bộc lộ suy nghĩ sâu kín của ông Hai:
- Khi nghe tin làng theo giặc, ông trằn trọc, nói chuyện với đứa con nhỏ để giãi bày nỗi lòng.
- Sự dằn vặt, đau khổ được thể hiện qua những lời độc thoại như “Làng thì yêu thật, nhưng theo Tây thì phải thù.”
- Lời thoại giàu cảm xúc, phản ánh sự thay đổi trong tâm lý nhân vật.
c) Nghệ thuật xây dựng nhân vật qua tình huống truyện độc đáo
- Kim Lân tạo ra tình huống truyện đầy kịch tính:
- Đưa nhân vật vào tình huống nghịch lý: Yêu làng nhưng nghe tin làng theo giặc.
- Sự đối lập giữa niềm tự hào và nỗi nhục nhã đẩy nhân vật vào xung đột nội tâm mạnh mẽ.
- Từ đó, nhân vật trải qua quá trình nhận thức: Tình yêu làng phải đặt sau tình yêu nước.
- Tình huống bất ngờ khi tin làng theo giặc được cải chính:
- Giúp nhân vật bộc lộ cảm xúc vui mừng tột độ.
- Kết thúc câu chuyện trong sự hạnh phúc và niềm tin vững chắc vào cách mạng.
d) Nghệ thuật khắc họa nhân vật mang tính điển hình
- Ông Hai không chỉ là một cá nhân mà còn đại diện cho tầng lớp nông dân trong kháng chiến.
- Qua nhân vật ông Hai, tác phẩm phản ánh tinh thần yêu nước, lòng trung thành với cách mạng của người dân.
- Hình ảnh ông Hai tiêu biểu cho hàng triệu người nông dân Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
Kết bài:
- Khẳng định nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc của Kim Lân.
- Nhờ cách khắc họa tâm lý tinh tế, sử dụng lời thoại và tình huống truyện hấp dẫn, nhân vật ông Hai trở nên chân thực, sống động.
- Tác phẩm “Làng” không chỉ là câu chuyện về một con người mà còn là lời ca ngợi tinh thần yêu nước của nhân dân Việt Nam.
Dàn ý phân tích nhân vật ông hai mẫu 5
Mở bài:
- Giới thiệu truyện ngắn “Làng” của Kim Lân.
- Khẳng định: Nhân vật ông Hai không chỉ được khắc họa qua hành động và suy nghĩ của chính ông mà còn qua ánh nhìn của các nhân vật khác.
Thân bài:
a) Ông Hai qua góc nhìn của vợ con
- Vợ ông Hai:
- Khi nghe tin làng theo giặc, bà hoang mang, lo lắng, sợ bị người ta đuổi đi.
- Không thể chia sẻ được với ông Hai, càng làm ông rơi vào đau khổ.
- Nhìn ông Hai chỉ biết nằm im, không dám ra ngoài, bà xót xa nhưng cũng lo sợ cho gia đình.
- Con trai ông Hai:
- Khi ông tâm sự với con, nó vô tư nhưng cũng tiếp thêm sức mạnh cho ông.
- Giúp ông nhận ra: Tình yêu làng phải gắn với lòng yêu nước.
b) Ông Hai qua góc nhìn của những người tản cư
- Khi nghe tin làng theo giặc, mọi người nhìn ông với ánh mắt nghi ngờ, xa lánh.
- Nỗi đau của ông Hai không chỉ đến từ lòng yêu làng mà còn từ ánh mắt của những người xung quanh.
- Sự cô lập khiến ông cảm thấy mất danh dự, tự ti, không dám ra ngoài.
c) Ông Hai qua góc nhìn của chính ông
- Ông tự hào về làng, nhưng khi nghe tin dữ, ông cảm thấy nhục nhã.
- Nỗi đau giằng xé giữa tình yêu làng và lòng yêu nước.
- Cuối cùng, ông nhận ra điều quan trọng nhất là đất nước, là kháng chiến.
Kết bài:
- Cách khắc họa nhân vật qua nhiều góc nhìn giúp nhân vật trở nên chân thực, sống động.
- Ánh mắt của những người xung quanh tác động đến tâm lý ông Hai, làm nổi bật diễn biến nội tâm phức tạp.
- Qua đó, tác phẩm nhấn mạnh thông điệp về tình yêu quê hương gắn với lòng yêu nước.
Có thể tham khảo thêm:
Kết luận
Nhân vật ông Hai là một biểu tượng đẹp về lòng yêu nước và sự gắn bó sâu sắc với quê hương trong hoàn cảnh chiến tranh. Hy vọng với dàn ý phân tích nhân vật ông Hai mà bài viết đã chia sẻ, các em học sinh sẽ có thêm định hướng rõ ràng trong quá trình ôn tập, từ đó tự tin chinh phục các đề văn liên quan trong kỳ thi sắp tới.
