Lập ý cho bài văn tả phong cảnh là bước quan trọng giúp người viết định hướng nội dung và triển khai bài viết một cách mạch lạc, hấp dẫn. Khi lập ý, cần xác định rõ đối tượng miêu tả, chọn lọc những chi tiết nổi bật và sắp xếp chúng theo một trình tự hợp lý.
Bên cạnh đó, việc sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc sẽ giúp bức tranh thiên nhiên trở nên sinh động và chân thực hơn. Một bài văn tả phong cảnh hay không chỉ mang lại cảm giác thư thái mà còn khơi gợi tình yêu thiên nhiên trong lòng người đọc. Hãy để phantichvanhoc.com giúp bạn từng bước lập được dàn ý hay nhất.
Dàn ý 1: Lập ý cho bài văn tả phong cảnh theo trình tự không gian
- Mở bài:
- Giới thiệu chung về phong cảnh định tả (có thể là cánh đồng, dòng sông, khu rừng, ngọn núi, thành phố…).
- Ấn tượng ban đầu khi đứng trước cảnh vật đó (rộng lớn, bao la, thơ mộng, yên bình…).
- Thân bài:
- Miêu tả bao quát:
- Nhìn từ xa, phong cảnh hiện lên với những đặc điểm chung nhất.
- Không gian, màu sắc chủ đạo của cảnh vật.
- Miêu tả chi tiết theo trình tự không gian:
- Từ xa đến gần: Ví dụ, tả cánh đồng từ chân trời đến những bông lúa vàng óng.
- Từ trên cao xuống thấp: Bầu trời, núi non, sông suối, cây cỏ, mặt đất.
- Từ trái sang phải: Các sự vật xuất hiện theo hướng quan sát của người tả.
- Các yếu tố bổ trợ:
- Âm thanh: Tiếng chim hót, gió thổi, nước chảy,…
- Hương thơm: Mùi lúa chín, hương hoa rừng, vị mặn của biển,…
- Kết bài:
- Cảm xúc khi chiêm ngưỡng phong cảnh.
- Suy nghĩ về ý nghĩa của cảnh vật đối với cuộc sống hoặc kỷ niệm cá nhân.
Dàn ý 2: Lập ý cho bài văn tả phong cảnh theo trình tự thời gian
- Mở bài:
- Giới thiệu cảnh vật và thời gian diễn ra (bình minh, hoàng hôn, mùa xuân, mùa đông,…).
- Cảm nhận đầu tiên về cảnh sắc trong thời điểm ấy.
- Thân bài:
- Miêu tả sự thay đổi của cảnh vật theo thời gian:
- Nếu là trong một ngày:
- Buổi sáng: Không khí trong lành, ánh nắng dịu nhẹ, vạn vật bừng tỉnh.
- Buổi trưa: Nắng gắt hơn, mọi vật như lặng im, bầu trời xanh thẳm.
- Buổi chiều: Ánh mặt trời dịu dần, màu trời chuyển sắc cam đỏ, gió mát.
- Buổi tối: Cảnh vật chìm trong bóng đêm, ánh đèn sáng lên, không gian tĩnh lặng.
- Nếu là trong một năm:
- Mùa xuân: Cây cối đâm chồi, hoa nở rực rỡ, không khí ấm áp.
- Mùa hè: Nắng chói chang, bầu trời trong xanh, cánh đồng bát ngát.
- Mùa thu: Lá vàng rơi, gió nhẹ, không khí se lạnh.
- Mùa đông: Cây khẳng khiu, sương mù giăng kín, trời lạnh giá.
- Nếu là trong một ngày:
- Kết bài:
- Cảm nhận về sự thay đổi của phong cảnh theo thời gian.
- Ý nghĩa của thời gian đối với cảnh vật và con người.
Dàn ý 3: Lập ý cho bài văn tả phong cảnh theo điểm nhấn
- Mở bài:
- Giới thiệu chung về phong cảnh và điểm đặc biệt thu hút sự chú ý (một dòng suối uốn lượn, một ngọn núi hùng vĩ, một cây cổ thụ, một cánh đồng hoa rực rỡ…).
- Thân bài:
- Miêu tả tổng thể phong cảnh xung quanh để tạo sự liên kết:
- Không gian rộng lớn, màu sắc chung của cảnh vật.
- Các yếu tố thiên nhiên như trời, mây, cây cỏ, mặt nước,…
- Tập trung miêu tả chi tiết điểm nhấn nổi bật:
- Hình dáng, màu sắc, kích thước, đặc điểm đặc trưng của đối tượng.
- Sự thay đổi của điểm nhấn theo thời gian trong ngày hoặc trong năm.
- Những gì xung quanh góp phần làm nổi bật vẻ đẹp của điểm nhấn.
- Cảm nhận về điểm nhấn trong phong cảnh:
- Vì sao nó đặc biệt?
- Nó gợi lên cảm xúc gì?
- Kết bài:
- Tóm lại vẻ đẹp của điểm nhấn trong cảnh vật.
- Suy nghĩ về ý nghĩa hoặc giá trị của phong cảnh trong cuộc sống.
Dàn ý 4: Lập ý cho bài văn tả phong cảnh theo cảm xúc cá nhân
- Mở bài:
- Giới thiệu cảnh vật và cảm xúc đầu tiên khi nhìn thấy (ngỡ ngàng, thích thú, hồi hộp…).
- Lý do vì sao cảnh vật ấy gây ấn tượng mạnh.
- Thân bài:
- Miêu tả cảnh vật kết hợp với cảm xúc của bản thân:
- Màu sắc, âm thanh, không gian có tác động thế nào đến tâm trạng?
- Cảnh vật gợi nhớ điều gì trong quá khứ?
- Liên tưởng đến hình ảnh nào thân quen trong cuộc sống?
- Những suy tư, liên tưởng khi ngắm cảnh:
- Cảm giác thư thái, yên bình hay tràn đầy năng lượng?
- Cảnh vật ấy có ý nghĩa gì với bản thân (kỷ niệm tuổi thơ, gợi nhớ người thân, cảm giác muốn quay lại…)?
- Kết bài:
- Khẳng định lại cảm xúc và ấn tượng của bản thân về cảnh vật.
- Cảnh vật ấy đã để lại dấu ấn gì trong tâm hồn?
Dàn ý 5: Lập ý cho bài văn tả phong cảnh theo chủ đề cụ thể
- Mở bài:
- Giới thiệu phong cảnh thuộc chủ đề cụ thể (biển, núi rừng, đồng quê, thành phố…).
- Tại sao chọn miêu tả phong cảnh này?
- Thân bài:
- Miêu tả những đặc trưng nổi bật của phong cảnh theo chủ đề:
- Nếu là biển: Sóng vỗ, bãi cát, nắng chiếu lấp lánh, mùi vị của biển.
- Nếu là núi rừng: Cây cối xanh tươi, chim hót, không khí trong lành, núi non trùng điệp.
- Nếu là đồng quê: Cánh đồng lúa chín vàng, dòng sông uốn lượn, bầu trời xanh bao la.
- Nếu là thành phố: Nhà cao tầng, đường phố nhộn nhịp, ánh đèn rực rỡ, xe cộ đông đúc.
- Các yếu tố bổ trợ giúp cảnh vật thêm sinh động:
- Âm thanh đặc trưng (tiếng sóng biển, tiếng chim, tiếng xe cộ, tiếng gió…).
- Mùi hương và cảm giác khi hòa mình vào phong cảnh ấy.
- Kết bài:
- Cảm nhận chung về phong cảnh theo chủ đề.
- Ý nghĩa của phong cảnh đó đối với con người và thiên nhiên.
Có thể tham khảo thêm:
Kết luận
Lập ý cho bài văn tả phong cảnh là bước quan trọng giúp bài viết mạch lạc, giàu hình ảnh và cảm xúc. Khi có dàn ý rõ ràng, người viết dễ dàng lựa chọn chi tiết đặc sắc, sắp xếp nội dung hợp lý và truyền tải trọn vẹn vẻ đẹp của cảnh vật. Nhờ đó, bài văn không chỉ hấp dẫn mà còn thể hiện được sự quan sát tinh tế và tình cảm của người viết đối với thiên nhiên.
