Soạn bài Mây và sóng lớp 6 giúp các em khám phá vẻ đẹp của tình mẹ con qua giọng thơ dịu dàng, đầy cảm xúc của nhà thơ Ấn Độ Ta-go. Tác phẩm không chỉ là lời từ chối đầy ngọt ngào trước những cám dỗ kỳ diệu của thế giới bên ngoài, mà còn là khúc ca ngợi ca tình yêu thương và sự gắn bó thiêng liêng giữa mẹ và con. Cùng tìm hiểu bài soạn chi tiết dưới đây nhé!
I. Trước khi đọc – Soạn bài Mây và sóng
Câu hỏi (trang 44 SGK Ngữ Văn 6, tập 1):
Một lần, em được mẹ cho phép đến nhà bạn chơi. Trò chơi đang vui và em rất muốn chơi tiếp thì đến giờ mẹ dặn phải trở về nhà.
- Khi ấy em sẽ dừng lại không chơi nữa và trở về nhà đúng như lời mẹ dặn.
- Hoặc gọi điện cho mẹ, xin phép mẹ cho chơi thêm một thời gian ngắn nữa.
Trả lời:
Nếu trò chơi đang vui mà đến giờ mẹ dặn phải về, em sẽ dừng chơi và trở về nhà đúng giờ để giữ lời hứa với mẹ. Tình cảm và sự tin tưởng của mẹ là điều quan trọng nhất, nên em không muốn mẹ lo lắng. Tuy nhiên, nếu rất muốn chơi thêm, em sẽ gọi điện xin phép mẹ để được ở lại một chút, nhưng vẫn đảm bảo về nhà sớm. Điều này giúp em vừa vui chơi với bạn, vừa thể hiện sự ngoan ngoãn và tôn trọng mẹ.
II. Đọc văn bản – Soạn bài Mây và sóng
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc
- Hình dung: Cảnh em bé trò chuyện với những người “trên mây” và “trong sóng”
- Trò chuyện với những người trên mây:
- Lời mây: “Bọn tớ chơi từ lúc mặt trời mọc đến khi chiều tà, cùng bình minh rực rỡ ánh vàng và vầng trăng lung linh ánh bạc.”
- Câu hỏi của em bé: “Nhưng làm sao mình lên đó được?”
- Lời đáp của mây: “Hãy đi đến nơi tận cùng trái đất, giơ tay lên trời, cậu sẽ được nâng lên tầng mây.”
- Phản ứng của em bé: “Mẹ mình đang chờ ở nhà, làm sao mình rời mẹ để đi được?”
- Kết thúc: Mây mỉm cười, lặng lẽ bay đi.
- Trò chuyện với những người trong sóng:
- Lời sóng: “Bọn tớ hát vang từ sáng sớm đến hoàng hôn, rong chơi khắp nơi mà chẳng biết điểm dừng.”
- Câu hỏi của em bé: “Nhưng làm sao mình ra ngoài đó được?”
- Lời đáp của sóng: “Hãy đến bờ biển, nhắm mắt lại, sóng sẽ nâng cậu đi.”
- Phản ứng của em bé: “Chiều mẹ muốn mình ở nhà, làm sao mình rời mẹ mà đi được?”
- Kết thúc: Sóng mỉm cười, nhảy múa rồi lướt qua.
- Hình dung: Niềm vui của em bé trong trò chơi với mẹ
- Trò chơi thứ nhất:
- Em bé là mây, mẹ là trăng.
- Bé dang tay ôm mẹ, mái nhà trở thành bầu trời xanh thẳm, gợi sự gắn bó và không gian bao la của tình mẹ con.
- Trò chơi thứ hai:
- Em bé là sóng, mẹ là bến bờ kỳ diệu.
- Bé lăn mãi, cười vang, rồi tan vào lòng mẹ, thể hiện niềm vui bất tận khi ở bên mẹ.
- Hạnh phúc bí mật: “Không ai trên thế gian biết mẹ con ta ở chốn nào”, nhấn mạnh tình mẫu tử thiêng liêng, vượt khỏi mọi giới hạn.
III. Sau khi đọc – Soạn bài Mây và sóng
Nội dung chính:
Bài thơ Mây và sóng của Ta-go, thông qua cuộc trò chuyện tưởng tượng của em bé với mây, sóng và mẹ, ca ngợi tình mẫu tử sâu sắc, thiêng liêng. Đồng thời, tác phẩm gửi gắm triết lý giản dị: hạnh phúc đích thực nằm ở sự gắn bó với người thân, hơn là những cám dỗ xa xôi. Bài thơ còn thể hiện tình yêu thiên nhiên và sự hồn nhiên của trẻ thơ.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc
Câu 1 (trang 46 SGK Ngữ Văn 6, tập 1):
- Trong thơ, bên cạnh phương thức biểu cảm, nhà thơ có thể sử dụng kết hợp các yếu tố tự sự và miêu tả nhưng những yếu tố này chỉ là phương tiện để bộc lộ tình cảm.
- Trong bài thơ Mây và sóng, em bé kể cho mẹ nghe câu chuyện tưởng tượng về cuộc trò chuyện với mây và sóng. Qua đó, em bày tỏ tình yêu thương mẹ và niềm hạnh phúc khi ở bên mẹ. Nhà thơ Ta-go mượn câu chuyện này để thể hiện tình yêu trẻ thơ, thiên nhiên, và những giá trị giản dị của cuộc sống.
Câu 2 (trang 46 SGK Ngữ Văn 6, tập 1):
- Lời kể của những người “trên mây” và “trong sóng” mở ra trước mắt em bé một thế giới:
- Bao la, bí ẩn: Không gian rộng lớn của trời cao và biển cả, khơi gợi khát khao khám phá.
- Rực rỡ, huyền ảo: Ánh sáng bình minh vàng, vầng trăng bạc, và làn sóng lấp lánh tạo nên vẻ đẹp lung linh.
- Vui vẻ, tự do: Chỉ có tiếng hát, trò chơi, và những chuyến ngao du bất tận từ sáng đến tối.
- Tác động: Thế giới này khiến em bé háo hức, khao khát được đến những xứ sở thần tiên, nơi tràn ngập niềm vui và sự tự do.
Câu 3 (trang 46 SGK Ngữ Văn 6, tập 1):
- Các câu hỏi của em bé: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”, “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?” mang tính suy luận, thể hiện sự tò mò và logic của trẻ thơ.
- Qua những câu hỏi, em bé bộc lộ niềm háo hức và khát khao mãnh liệt muốn khám phá thế giới kỳ diệu của mây và sóng. Chúng phản ánh mong ước được bay cao, ngao du khắp nơi, và tham gia những trò chơi hấp dẫn, nhưng đồng thời cũng cho thấy sự gắn bó với mẹ khi em từ chối lời mời gọi.
Câu 4 (trang 46 SGK Ngữ Văn 6, tập 1):
- Dù mây và sóng chào đón và hướng dẫn cách đến xứ sở thần tiên, em bé vẫn từ chối dứt khoát với những câu hỏi ngây thơ nhưng đầy day dứt:
- “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”
- “Làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”
- Lý do từ chối: Với em bé, tình yêu và sự chờ đợi của mẹ quan trọng hơn mọi cuộc phiêu lưu. Mẹ luôn mong em ở nhà, mang lại niềm vui và sự che chở, là hạnh phúc lớn nhất không gì sánh bằng. Vì vậy, em bé từ chối mà không chút tiếc nuối, khẳng định giá trị của tình mẫu tử.
Câu 5 (trang 46 SGK Ngữ Văn 6, tập 1):
- Em bé tưởng tượng ra những trò chơi thú vị:
- Bé là mây, mẹ là trăng, hai tay ôm mẹ, mái nhà hóa bầu trời xanh.
- Bé là sóng, mẹ là bến bờ, lăn mãi rồi cười vang, tan vào lòng mẹ.
- Tình cảm mẹ con:
- Em bé yêu mẹ:
- Luôn muốn ở bên mẹ, sáng tạo trò chơi để cùng mẹ vui đùa.
- Từ chối lời mời hấp dẫn của mây và sóng (lặp lại hai lần), thể hiện sự cương quyết ở lại với mẹ.
- Trong trò chơi, bé vừa thỏa ước mơ làm mây, làm sóng, vừa quấn quýt bên mẹ như mây bên trăng, sóng bên bờ.
- Mẹ yêu con:
- Mẹ luôn muốn bé ở nhà để chăm sóc, chở che, thể hiện qua lời bé: “Mẹ mình đang đợi ở nhà”, “Mẹ luôn muốn mình ở nhà”.
- Mẹ là vầng trăng dịu dàng, bến bờ bao dung, luôn ôm ấp và che chở cho bé.
- Mái nhà là bầu trời xanh vĩnh cửu, là nơi an toàn cho bé trở về.
- Em bé yêu mẹ:
- Ý nghĩa: Đặt tình mẫu tử trong mối quan hệ với thiên nhiên và vũ trụ, Ta-go tôn vinh tình mẹ con bao la, thiêng liêng, hòa quyện khắp không gian, khiến “không ai biết mẹ con ta ở chốn nào”.
Câu 6 (trang 46 SGK Ngữ Văn 6, tập 1):
- Hình thức khác biệt:
- So với bài thơ Chuyện cổ tích về loài người, Mây và sóng có số tiếng trong dòng không đều, không vần, mang đặc điểm của thơ văn xuôi.
- Vẫn là thơ:
- Tác phẩm thể hiện cảm xúc sâu sắc và thế giới nội tâm của em bé, đặc trưng của thể thơ.
- Em bé mượn câu chuyện trò chuyện với mây và sóng để bày tỏ tình yêu mẹ.
- Nhà thơ Ta-go dùng câu chuyện này để thể hiện tình yêu trẻ thơ, thiên nhiên, và những giá trị giản dị của cuộc sống.
- Kết luận: Mây và sóng là bài thơ văn xuôi, không bị ràng buộc bởi vần điệu hay số tiếng, nhưng vẫn giàu chất thơ nhờ cảm xúc và hình ảnh giàu ý nghĩa.
IV. Viết kết nối với đọc – Soạn bài Mây và sóng
Bài tập (trang 46 SGK Ngữ Văn 6, tập 1): Hãy tưởng tượng em là người đang trò chuyện với mây và sóng. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về cuộc trò chuyện ấy.
Đoạn văn tham khảo:
Một buổi sáng trong trẻo, mây và sóng rủ tôi đi khám phá thế giới. Mây thì thầm: “Lên đây với tớ, cậu sẽ được bay qua bình minh rực rỡ và ôm vầng trăng bạc lung linh!” Tôi ngạc nhiên hỏi: “Thật sao? Làm sao lên được?” Mây cười: “Chỉ cần đến tận cùng trái đất, giơ tay lên, tớ sẽ đưa cậu bay!” Nhưng nghĩ đến mẹ đang chờ ở nhà, tôi lắc đầu: “Mẹ sẽ buồn nếu mình đi mất.” Sóng lại rì rào mời gọi: “Ra biển với tớ, cậu sẽ hát vang và lướt đi khắp nơi!” Tôi từ chối vì không muốn xa mẹ, nhưng lòng thầm cảm ơn mây và sóng đã cho tôi giấc mơ đẹp về những chuyến đi xa.
V. Tổng kết – Soạn bài Mây và sóng
Nội dung chính:
Bài thơ Mây và sóng của Ta-go ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng, sâu sắc qua câu chuyện tưởng tượng của em bé với mây, sóng, và mẹ. Tác phẩm gửi gắm triết lý: hạnh phúc đích thực là sự gắn bó với người thân, vượt qua mọi cám dỗ xa xôi. Đồng thời, bài thơ thể hiện tình yêu trẻ thơ, thiên nhiên, và những giá trị giản dị của cuộc sống.
Ý nghĩa bài học:
- Tôn vinh tình mẹ con bao la, là điểm tựa vững chắc trong cuộc đời.
- Khơi dậy lòng biết ơn và sự trân trọng đối với gia đình.
- Truyền cảm hứng về sự hồn nhiên, sáng tạo, và tình yêu thiên nhiên của trẻ thơ.
Xem thêm
